Одоогийн байдлаар зах зээл дээр силикон болон полиуретан чигжээс голчлон нэг бүрэлдэхүүн хэсэгтэй реактив уян чигжээсийн олон төрлийн нийтлэг төрөл байдаг.Янз бүрийн төрлийн уян чигжээсүүд нь идэвхтэй үйл ажиллагааны бүлгүүд болон эдгэрсэн үндсэн гинжин хэлхээний бүтцээрээ ялгаатай байдаг.Үүний үр дүнд түүний холбогдох хэсэг, талбарт их бага хэмжээгээр хязгаарлалтууд байдаг.Энд бид хэд хэдэн нийтлэг нэг бүрэлдэхүүн хэсэгтэй реактив уян чигжээсийг хатууруулах механизмыг танилцуулж, өөр өөр төрлийн уян чигжээсийн давуу болон сул талуудыг харьцуулж, ойлголтоо гүнзгийрүүлж, практик хэрэглээнд тохирох сонголтуудыг хийх болно.
1. Нэг бүрэлдэхүүн хэсэгтэй реактив уян чигжээсийг хатууруулах нийтлэг механизм
Нийтлэг нэг бүрэлдэхүүн хэсэгтэй реактив уян чигжээс нь голчлон орно: силикон (SR), полиуретан (PU), силикон төгсгөлтэй өөрчлөгдсөн полиуретан (SPU), силил төгсгөлтэй полиэфир (MS), преполимер нь янз бүрийн идэвхтэй функциональ бүлгүүдтэй, янз бүрийн эдгээх урвалын механизмтай байдаг.
1.1Силикон эластомер чигжээсийг хатууруулах механизм
Зураг 1. Силикон чигжээсийг хатууруулах механизм
Силикон чигжээсийг ашиглах үед преполимер нь агаар дахь бага хэмжээний чийгтэй урвалд орж, катализаторын нөлөөн дор хатуурч эсвэл вулканжуулдаг.Дайвар бүтээгдэхүүн нь жижиг молекул бодис юм.Механизмыг Зураг 1-д үзүүлэв. Хатаах явцад ялгардаг жижиг молекулын янз бүрийн бодисуудаас хамааран силикон чигжээсийг мөн хүчилгүйжүүлэх төрөл, декетоксим төрөл, алкохолизацийн төрөл гэж хувааж болно.Эдгээр төрлийн силикон цавууны давуу болон сул талуудыг 1-р хүснэгтэд нэгтгэн харуулав.
Хүснэгт 1.Хэд хэдэн төрлийн силикон цавууны давуу болон сул талуудын харьцуулалт
1.2 Полиуретан уян чигжээсийг хатууруулах механизм
Нэг бүрэлдэхүүн хэсэгтэй полиуретан чигжээс (PU) нь молекулын үндсэн гинжин хэлхээнд давтагдах уретан сегмент (-NHCOO-) агуулсан нэг төрлийн полимер юм.Эдгэрэх механизм нь изоцианат нь устай харилцан үйлчлэлцэж тогтворгүй завсрын карбамат үүсгэх ба тэр нь хурдан задарч CO2, амин үүсгэх ба дараа нь амин нь систем дэх илүүдэл изоцианаттай урвалд орж эцэст нь сүлжээний бүтэцтэй эластомер үүсгэдэг.Түүний эдгээх урвалын томъёо нь дараах байдалтай байна.
Зураг 1. Полиуретан чигжээсийг хатууруулах урвалын механизм
1.3 Силанаар өөрчилсөн полиуретан чигжээсийг хатууруулах механизм
Зураг 3. Силанаар өөрчилсөн полиуретан чигжээсийг хатууруулах урвалын механизм
Полиуретан чигжээсийн зарим дутагдалтай талуудыг харгалзан полиуретаныг наалдамхай бодис бэлтгэхийн тулд саяхан силанаар өөрчилсөн бөгөөд энэ нь полиуретан бүтэцтэй үндсэн гинж, алкоксисилан төгсгөлийн бүлэг бүхий шинэ төрлийн битүүмжлэх цавуу үүсгэсэн бөгөөд үүнийг силанаар өөрчилсөн полиуретан чигжээс (SPU) гэж нэрлэдэг.Энэ төрлийн чигжээсийг хатууруулах урвал нь силиконтой төстэй, өөрөөр хэлбэл алкокси бүлгүүд нь чийгтэй урвалд орж, гидролиз ба поликонденсацид орж тогтвортой Si-O-Si гурван хэмжээст сүлжээний бүтцийг үүсгэдэг (Зураг 3).Сүлжээний хөндлөн холболтын цэгүүд ба хөндлөн холбох цэгүүдийн хоорондох полиуретан уян сегментийн бүтэц юм.
1.4 Силил төгсгөлтэй полиэфир чигжээсийг хатууруулах механизм
силиль төгсгөлтэй полиэфир чигжээс (MS) нь силаныг өөрчилсөн нэг бүрэлдэхүүн хэсэгтэй уян наалдамхай цавуу юм.Энэ нь полиуретан, силикон хоёрын давуу талыг хослуулсан, PVC, силикон тос, изоцианат, уусгагч агуулаагүй шинэ үеийн наалдамхай чигжээс бүтээгдэхүүн юм.MS цавуу нь өрөөний температурт агаар дахь чийгтэй урвалд ордог бөгөөд ингэснээр -Si(OR) OR -SIR (OR)- бүтэцтэй силанжуулсан полимер нь гинжин хэлхээний төгсгөлд гидролиз болж Si-O--тай эластомер болж хөндлөн холбодог. Битүүмжлэх, холбох үр дүнд хүрэхийн тулд Si сүлжээний бүтэц.Хатаах урвал дараах байдалтай байна.
Зураг 4. Силил төгсгөлтэй полиэфир чигжээсийг эмчлэх механизм
2. Нийтлэг нэг бүрэлдэхүүн хэсгийн реактив уян чигжээсийн давуу болон сул талуудын харьцуулалт
2.1 Силикон чигжээсийн давуу болон сул талууд
⑴Силикон чигжээсний давуу тал:
① Маш сайн цаг агаарын эсэргүүцэл, хүчилтөрөгчийн эсэргүүцэл, озоны эсэргүүцэл, хэт ягаан туяаны эсэргүүцэл;② Бага температурт сайн уян хатан чанар.
⑵Силикон чигжээсний сул тал:
①Дахин чимэглэл муу, будах боломжгүй;②Улагдах чадвар бага;③Тосны эсэргүүцэл хангалтгүй;④Цооролтод тэсвэртэй биш;⑤Наалдамхай давхарга нь бетон, чулуу болон бусад сул дэвсгэрийг бохирдуулдаг тослог шүүрлийг амархан үүсгэдэг.
2.2 Полиуретан чигжээсийн давуу болон сул талууд
⑴Полиуретан чигжээсний давуу тал:
① Төрөл бүрийн дэвсгэрт сайн наалддаг;② Бага температурт маш сайн уян хатан чанар;③ Сайн уян хатан чанар, маш сайн нөхөн сэргээх шинж чанар, динамик холболтод тохиромжтой;④ Өндөр механик бат бөх, элэгдэлд тэсвэртэй, тосонд тэсвэртэй, биологийн хөгшрөлтийн эсэргүүцэл;⑤ Ихэнх нэг бүрэлдэхүүн хэсэгтэй чийгийг хатууруулдаг полиуретан чигжээс нь уусгагчгүй бөгөөд суурь болон хүрээлэн буй орчныг бохирдуулдаггүй;⑥ Чигжээсийн гадаргууг будаж, хэрэглэхэд хялбар.
⑵Полиуретан чигжээсний сул тал:
① Өндөр температур, өндөр чийгшилтэй орчинд харьцангуй хурдан хатах үед бөмбөлөгүүд амархан үүсдэг бөгөөд энэ нь чигжээсийн гүйцэтгэлд нөлөөлдөг;② Нүх сүвэрхэг бус субстратын (шил, металл гэх мэт) эд ангиудыг холбох, битүүмжлэхдээ ерөнхийдөө праймер шаардлагатай;③ Гүехэн Өнгөний томъёо нь хэт ягаан туяаны хөгшрөлтөд өртөмтгий бөгөөд цавууны хадгалалтын тогтвортой байдал нь савлагаа, гадаад нөхцөл байдлаас ихээхэн хамаардаг;④ Дулааны болон хөгшрөлтийн эсэргүүцэл бага зэрэг хангалтгүй байна.
2.3 Силанаар өөрчилсөн полиуретан чигжээсийн давуу болон сул талууд
⑴Силанаар өөрчилсөн полиуретан чигжээсийн давуу талууд:
① Хатаах нь бөмбөлөг үүсгэдэггүй;② Уян хатан чанар сайтай, гидролизд тэсвэртэй, химийн эсэргүүцэлтэй;③ Цаг агаарын маш сайн эсэргүүцэл, халуунд тэсвэртэй, хөгшрөлтийн эсэргүүцэл, бүтээгдэхүүний хадгалалтын тогтвортой байдал;④ Субстратыг холбоход өргөн дасан зохицох чадвар Ер нь праймер шаардлагагүй;⑤Гадаргууг будаж болно.
⑵Силанаар өөрчилсөн полиуретан чигжээсийн сул тал:
① Хэт ягаан туяаны эсэргүүцэл нь силикон чигжээстэй адил сайн биш;② Урагдах эсэргүүцэл нь полиуретан чигжээсээс арай муу байна.
2.4 Силил төгсгөлтэй полиэфир чигжээсийн давуу болон сул талууд
⑴Силил төгсгөлтэй полиэфир чигжээсийн давуу талууд:
① Энэ нь ихэнх субстратуудтай маш сайн холбох шинж чанартай бөгөөд праймергүй идэвхжүүлэх холболтыг бий болгодог;② Энэ нь энгийн полиуретанаас илүү халуунд тэсвэртэй, хэт ягаан туяаны хөгшрөлтөд тэсвэртэй;③ Үүнийг гадаргуу дээр нь будаж болно.
⑵Силил төгсгөлтэй полиэфир чигжээсийн сул талууд:
① Цаг агаарын эсэргүүцэл нь силикон силиконтой адил сайн биш бөгөөд хөгшрөлтийн дараа гадаргуу дээр хагарал үүсдэг;② Шилэнд наалдац муу байна.
Дээрх танилцуулгааар бид нэг бүрэлдэхүүн хэсэгтэй реактив уян налархайн түгээмэл хэрэглэгддэг хэд хэдэн төрлийн хатах механизмын талаар урьдчилсан ойлголттой болж, тэдгээрийн давуу болон сул талуудыг харьцуулж үзсэнээр бүтээгдэхүүн бүрийн талаар ерөнхий ойлголттой болж чадна.Практик хэрэглээнд чигжээсийг сайтар битүүмжлэх эсвэл наалдуулахын тулд холбох хэсгийн бодит хэрэглээний нөхцлийн дагуу сонгож болно.
Шуудангийн цаг: 2023 оны 11-р сарын 15